Je staat op het punt om je badkamer aan te pakken en vroeg of laat komt die ene prangende vraag voorbij: wat eerst: tegelen of installeren? Een badkamer is tenslotte een samenspel van leidingen, waterdichting, tegels en sanitair. De juiste volgorde is cruciaal voor een waterdicht, duurzaam en strak resultaat. In deze uitgebreide gids nemen we je stap voor stap mee door de beste aanpak, delen we praktijkvoorbeelden uit Twente en geven we je concrete checklists waarmee je fouten en extra kosten voorkomt. 🚿🧰
Wat eerst: tegelen of installeren? De kortste route naar een waterdichte badkamer
Het snelle antwoord: in ongeveer 90% van de situaties tegel je eerst (na voorbereiding en waterdichting) en installeer je pas daarna het zichtbare sanitair. Maar er zijn belangrijke uitzonderingen. Denk aan inbouwreservoirs, douchegoten en sommige douchebakken: die moet je plaatsen vóór het tegelwerk, omdat ze onderdeel zijn van de ruwbouw/waterdichte opbouw.
Hieronder vind je de bewezen volgorde die we in de praktijk aanhouden bij complete badkamerprojecten. Deze volgorde sluit aan bij de technische richtlijnen voor waterdichting en spanningsarme opbouw van tegelwerk. 😊
- Ontwerp en maatvoering definitief maken (inclusief positie drain, toilet, meubel, nis, kranen).
- Ruwbouw installaties: nieuwe leidingen (water/afvoer), elektra en eventuele verzwaring voor hangend sanitair plaatsen.
- Constructieve dragers plaatsen: inbouwreservoir, douchegoot of douchebak, wandnis-profielen, voorzetwand(en).
- Vlak maken en egaliseren van wanden en vloer, afschot in de douchezone voorbereiden.
- Waterdicht maken: kimband, membraan of vloeibare folie, aansluitingen rond drain/bak en doorvoeren 100% dicht.
- Tegelen: eerst wanden (meestal), daarna vloer; voegwerk pas na voldoende droogtijd van de lijm.
- Installeren zichtwerk: kranen, toiletpot, douchewand, bad, wastafelmeubel, radiatoren.
- Kitnaden aanbrengen, eindcontrole op lekkage en aansluitingen, oplevering en onderhoudsinstructies.
Waarom deze volgorde? Omdat tegelwerk ook functioneel is: het beschermt je waterdichte laag en verdeelt spanningen. Als je te vroeg monteert of in de verkeerde volgorde werkt, riskeer je lekkages, scheuren of hoogteverschillen die je later niet meer esthetisch corrigeert.
Let op ventilatie: een badkamer produceert veel vocht. Reken op een goed werkend ventilatiesysteem (natuurlijk of mechanisch) en voldoende capaciteit. Zo voorkom je schimmel en behoud je de kwaliteit van je voeg- en kitwerk. Onafhankelijke info over ventileren vind je bij de Rijksoverheid: ventilatie en gezondheid.
Wat eerst: tegelen of installeren? Scenario’s per type douche en toilet
Om de keuze nog concreter te maken, zetten we de meest voorkomende scenario’s naast elkaar. Zie dit als een snelle beslisboom per element.
Inloopdouche met douchegoot
- Eerst installeren: douchegoot en afschot (op hoogte, waterpas, volgens instructies). De goot moet naadloos aansluiten op je waterdichtingssysteem (flens, manchetten, kimband).
- Dan: waterdichting rondom de goot, inclusief kimbanden en manchetten bij doorvoeren.
- Daarna: tegelen met de juiste helling naar de goot; voeg- en kitwerk als laatste.
Douche met douchebak
- Eerst installeren: douchebak op juiste hoogte en volledig ondersteund; sifon en afvoer aansluiten en testen.
- Dan: wanden waterdicht maken tot minimaal 30 cm buiten de spatzone, liefst hoger.
- Daarna: tegelen tot op de rand/over de opstand (volgens fabrikant), afkitten als laatste.
Hangtoilet (inbouwreservoir)
- Eerst installeren: frame vast aan vloer/wand, afvoer en water aansluiten; inbouwdiepte en hoogte exact stellen.
- Dan: voorzetwand dichtzetten en waterdicht maken (in natte zone).
- Daarna: tegelen, na uitharding het keramiek ophangen en afwerken.
Ligbad of vrijstaand bad
- Vaak tegel je eerst de vloer en wand, en plaats je daarna het bad. Bij inbouwwanden of badombouw kan de volgorde wisselen (ombouw eerst, dan waterdichting en tegelwerk, dan het bad monteren).
Wastafelmeubel, spiegelkast, radiator
- Bij voorkeur na het tegel- en voegwerk. Zo krijg je strakkere aansluitingen en kun je kabels/leidingen netjes uit de tegelfug vastzetten.
Vloerverwarming
- Watergedragen systeem: in dekvloer verwerken, daarna egaliseren en waterdichten, dan tegelen.
- Elektrische matten: op geëgaliseerde ondergrond plaatsen, waterdichting correct integreren (let op compatibiliteit), dan tegelen. 🔌
Wat eerst: tegelen of installeren? Veelgemaakte fouten en hoe je ze voorkomt
- Geen vlakke ondergrond: tegels volgen de ondergrond. Egaliseer wanden en vloer vóór je waterdicht en tegelt.
- Verkeerde drempelhoogte: zorg dat de douchezone een waterkerende grens heeft (vloerafschot, dorpel of douchewand) zodat water niet wegloopt de badkamer in.
- Te vroeg monteren: sanitair op natte lijm of voegmortel zetten leidt tot verschuivingen of scheuren.
- Geen aansluiting waterdichting op drain/bak: dit is dé oorzaak van lekkages. Gebruik de juiste manchetten, flens en kimband.
- Tegels strak “klemmen” zonder dilatatie: laat rondom sanitair, vloerranden en overgangen een nette, elastisch af te kitten voeg.
- Verkeerde lijm/voeg voor grootformaat tegels: kies een flexibele, hoogwaardig geclassificeerde lijm (bijv. C2TE S1) en matching voegmortel.
- Ventilatie overslaan: zonder afzuiging blijft vocht hangen, wat kit en voegen aantast en schimmel stimuleert.
Pro-tip: maak per wand/vloer een legplan. Het bepaalt zowel je snijverlies als de uitstraling (voegpatroon, hartlijnen, nisranden). Een uurtje plannen bespaart je dagen aan herstel. 📐
Planning, materialen en lokale praktijkvoorbeelden uit Twente
In Twente renoveren we badkamers van compacte stadswoningen tot vrijstaande huizen in het buitengebied. De volgorde “eerst tegelen, dan installeren” werkt consequent het beste, mits je de voorbereidingen en uitzonderingen goed beheert. Hieronder vind je een realistische planning en praktijkcases uit Enschede en Hengelo.
Indicatieve planning (compleet, 5–10 m² badkamer)
- Dag 1–2: sloop, afvoer, stofreductie, grove inspectie.
- Dag 3–4: leidingen omleggen (water/afvoer), elektra voorbereiden, inbouwreservoir en douchegoot plaatsen.
- Dag 5: wanden en vloer uitvlakken/egaliseren; afschot in douchezone maken.
- Dag 6: waterdichting aanbrengen (kimband, membraan, manchetten); droogtijd respecteren.
- Dag 7–8: tegelen wanden; dag 9: tegelen vloer; droog- en doorhardtijd respecteren.
- Dag 10: voegen; dag 11: sanitair monteren (toilet, meubel, kranen, douchewand); dag 12: kitten en eindtest.
Let op: bij grootformaat tegels, natuursteen of lage temperatuur/vochtige omstandigheden moet je ruimere droogtijden inplannen. Houd de technische bladen van de lijm- en voegfabrikant aan. Bij vloerverwarming start je het systeem pas op volgens de opstartprocedure na volledige uitharding, in stappen om spanningen te voorkomen.
Case Enschede – inloopdouche met nis
Bij een badkamerrenovatie in Enschede wilden de bewoners een drempelloze inloopdouche met een strakke nis. We plaatsten eerst de douchegoot, stelden het afschot zorgvuldig en integreerden de waterdichting (kimbanden en manchetten) vóór het tegelwerk. Daarna tegelden we wanden en vloer, en pas na uitharding monteerden we de douchewand, nisplanken en kranen. Resultaat: een lekvrije, onderhoudsarme douche met subtiele voeglijnen.
Case Hengelo – hangtoilet en maatwerkmeubel
In Hengelo vervingen we een staand toilet door een hangtoilet met inbouwreservoir. De belangrijkste stap was het frame eerst installeren en druktesten, vervolgens de voorzetwand opbouwen, waterdicht maken en tegelen. Pas daarna hingen we het keramiek en het maatwerkmeubel. Zo konden we het tegelpatroon keurig door laten lopen en bleven alle dilataties netjes bereik- en afkitbaar.
Seniorendouche en toegankelijkheid
Bij een seniorendouche is de volgorde extra kritisch. Antisliptegels, voldoende afschot, een stevige ondergrond voor beugels en een lage instap vragen om een perfecte basis. Plaats eerst de drain of douchebak en bouw de ondergrond spanningsarm op; tegel vervolgens met slipbestendige tegels en monteer de grepen en douchezitjes pas als het voeg- en kitwerk uitgehard is. Veiligheid, comfort en duurzaamheid gaan zo hand in hand. ♿
Materialen en compatibiliteit
- Kies waterdichtingsproducten die aantoonbaar compatibel zijn met je lijm en voegmortel.
- Gebruik bij grote tegels een lijm met hoge vervormingscapaciteit (S1/S2) en dubbel verlijmen waar nodig.
- Werk met hoogwaardige sanitairkitten (schimmelwerend) en controleer bestendigheid tegen schoonmaakmiddelen.
- Bij twijfel: test op een proefstuk of vraag documentatie van de fabrikant.
Zoek je een partij die deze volgorde bewaakt en de techniek voor je uit handen neemt? Bekijk onze aanpak voor badkamer-installatie of plan een adviesgesprek via BadkamerInstalleren.nl. We denken mee over timing, materiaalkeuze en logistiek (leveringen, tijdelijke voorzieningen) zodat jouw planning haalbaar blijft. 📅
Tegelen versus monteren: wanneer maak je een uitzondering?
Soms is de juiste keuze om eerst een onderdeel te installeren en daarna pas te tegelen. Dat geldt met name als het onderdeel constructief of watertechnisch onderdeel is van de basis, of als hoogte/maatvoering tot op de millimeter komt.
- Inbouwkranen en leidingen: altijd eerst ruwbouw (inbouwdelen), dan waterdichting, tegelen, en pas daarna de zichtdelen (rozetten, bedieningsplaten).
- Inbouwreservoirs en frames: eerst monteren, waterpas stellen en testen; de ombouw en tegels volgen daarna.
- Douchebakken en goten: eerst plaatsen en koppelen aan de waterdichting; tegels moeten hier exact op aansluiten.
- Natuursteen of grote platen: afwijkende lijm- en droogtijden; soms is voorsnijden en proefleggen nodig om doorlopende lijnen langs meubelen of bad vrij te houden.
- Renoveren over bestaande tegels: kan, mits dragend en vlak. Denk aan extra opbouwhoogte: deurkieren, afvoerhoogtes en montagehoogtes van sanitair exact controleren.
Samengevat: onderdelen die de basis vormen of waterdichting beslissen, komen vóór het tegelwerk. Zichtwerk en afwerking komen ná het tegelwerk. Twijfel je? Laat een ervaren installateur meekijken. In regio Twente helpen we je met zowel deel- als totaalprojecten, van renovatie in Enschede tot complete badkamer-installatie.
Tot slot nog een tip rond gezondheid en onderhoud: houd de relatieve luchtvochtigheid laag en ventileer structureel. Zie ook het informatieportaal van de overheid over ventileren en gezondheid bij de Rijksoverheid (ventilatie). Een droge badkamer is de beste vriend van kit, voeg en sanitair. 🌬️
Wat eerst: tegelen of installeren? Jouw volgende stap
Gebruik deze gids als checklist voor jouw project. In de meeste gevallen is het antwoord duidelijk: eerst zorgvuldig voorbereiden, waterdicht maken en tegelen; daarna installeren en afkitten. Werk je met uitzonderingen zoals een inbouwreservoir, douchegoot of douchebak? Dan installeer je deze eerst en pas je daar het tegelwerk op aan. Zo blijft jouw badkamer jarenlang waterdicht, strak en onderhoudsarm.
Wil je sparren over jouw situatie of een offerte ontvangen? In Hengelo, Enschede en omgeving staat ons team klaar voor advies, ontwerp en uitvoering. Bekijk voorbeelden uit Hengelo of plan je traject via BadkamerInstalleren.nl.
